Proje kapsamında 20-25 Mart 2023 tarihinde Rotterdam’daki Erasmus Üniversitesi Erasmus MC Transplant Enstitüsüne ziyarette bulunduk. Erasmus Üniversitesinde Prof. Dr. Carla Baan koordinatörlüğünde mezenkimal kök hücrelerin ve solid organ transplantasyonları temelinde eğitimler alındı.

Ziyaret kapsamında alınan eğitimler şu şekildedir:

1. Erasmus Transplant Enstitü Tanıtımı

Enstitü ömür boyu bir graft bir donör prensibi üzerine dayalı bir birimdir. Burada en önemli hedef, grefti korumak ve en doğru transplantasyonu yapmaktır. Bu organ transplantasyonu birimi, hepatoloji, nefroloji, kardiyoloji, pulmonoloji, anestezi, yoğun bakım, cerrahi ile fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlarının bir arada çalıştığı özgün bir birimdir. Bu birliktelik sonucunda her bir hasta için kişiselleştirilmiş bir bakım sağlamaktadırlar. Günümüzde uzmanlar böbrek hastaları için korona virüs aşısı, nakil sonrası diyabet, enfeksiyon ve donör organ reddi gibi durumları belirleyebilecek bir elektronik burun geliştirilmesi ve donör organın sağlığının ve kalitesinin arttırılması için yeni teknikler üzerine çalışmaktadır.

2. Mezenkimal kök hücrelerin geçmişte kullanımları ve bu kullanımlar baz alınarak gelecekteki Mezenkimal kök hücre tedavilerinin öneminin tartışılması

 

Mezenkimal kök hücreleri ve bu hücrelerden salınan ekstrasellüler veziküllerin regülatör ve rejeneratif özelliklerinden dolayı immünsupresif tedavi amacıyla kullanımının birçok hastalığın tedavisinde ümit verici olduğu görülmektedir. Bu kapsamda merkez ziyaretinin ilk sunumu olan Dr. Martin Hoogduijn ve ekibinin çalışmaları dinlendi.

 

  Martin Hoogduijn, phD.

  Sunum Başlığı: The past and future of MSC cell therapy  

3. Mezenkimal kök hücre elde edilmesi ve Flow Sitometride karakterizasyonunun yapılması

Farklı kaynaklardan Mezenkimal kök hücrelerin izolasyonu yapılabilmektedir. Elde edilen hücre popülasyonun kimliğinin belirlenmesi de çalışmanın önemli basamaklarındandır.  Bu amaçla flow sitometri kullanılarak mezenkimal kök hücrelerin karakterizasyonu yapılmaktadır. Merkez ziyaretinde bu konular ile ilgili bilgi ve uygulamalı eğitimler alındı. 

4. İndüklenmiş pluripotent kök hücrelerden (iPSC) böbrek ve karaciğer organoidlerinin eldesi 

Merkezde allojenik nakillerin dışında organoid eldesi ile ilgili çalışmalar hakkında bilgi verildi. Kök hücre kaynaklarından birisi de indüklenmiş pluripotent olmayan hücreler (iPSC)’lerdir. Erasmus MC Transplant Enstitüsü’nde iPSC’ler kullanılarak, dışarıdan bir takım faktörlerin eklenmesi ile böbrek ve karaciğer dokusundaki hücreleri içeren organoidler elde edilmiştir.

5. Imagine Flow cytometry ile rejeksiyonlu hastada ekzosomlarda kullanılarak donör spesifik antikorların tespiti

Son yıllarda tüm dünyada nakil sonrası graftın takibinde biyomarker arayışları devam etmektedir. Ekstrasellüler veziküller bu alanda dikkati çeken çalışma alanlarından birisidir. Erasmus MC Transplant Enstitüsünde hasta kanında exozomlar belirlenerek, bu veziküllere bağlanan donöre spesifik HLA antikorları saptanmaktadır.

6. Xenotransplantasyon için organın hücresizleştirilip doku remodeling yapılması 

Organ yetmezliği olan hasta sayısı artarken organ bulmaktaki güçlükler araştırmacıları yeni organ kaynakları bulmaya yönlendirmiştir. Hepatoloji laboratuvarı ziyaretimizde, domuz karaciğeri hücresizleştirilmesi hakkında bilgi verilmiştir.  Karaciğer iskelesinin hasta hücreleri ile kaplanarak karaciğer graftı olarak kullanımı konusundaki araştırmalar devam etmektedir.

7. Organ nakli kliniğinin ziyareti ve çalışmalarla ilgili bilgi alınmıştır.    

Bu ziyarette organ kısıtlılığı nedeniyle tek organ tek nakil anlayışı üzerinde durulmuş, bunun temelinde çok deneyimli, özverili araştırmalara açık her branştan uzmanın bulunduğu bir konsultan ekip ile çalışmanın önemi vurgulanmıştır. Hastaların nakil sonrası dönemde izlemi ile ilgili bilgilendirme yapılmıştır. Nakil olan hastaların hastanede kalma sürelerinin azaltılması ve konforlu bir şekilde yaşamlarına devam etmelerinde konsultan ekibin önemi vurgulanmıştır.

Organ nakli kliniğinin tanıtımı yapıldıktan sonra. Dr Karin Boer’in sunumu dinlendi. Organ nakli hastalarının klinik takibinde biyomarker arayışları başlıklı sunumunda özellikle sürekli immünterapi alan organ nakli olan hastalarının hastane ortamına girmeden evde hizmet verecek şartların oluşturulması konusunu vurgulamıştır.

*Dr. Karin Boer  

Sunum başlığı: Biomarker